Ένα επάγγελμα που εκλείπει
«Μητσάρας», ο τελευταίος των σαλεπιτζήδων στα Γιάννινα
Σερβίρει το παραδοσιακό ρόφημα σ’ εκείνους που ξέρουν!
Γράφει: Κώστας Αγόρης στον ΠΡΩΙΝΟ ΛΟΓΟ των Ιωαννίνων
Οι φίλοι και οι πελάτες του τον ξέρουν ως «Μητσάρα»! Έτσι τον φωνάζουν στο δρόμο για να σταματήσει και να πάρουν το αχνιστό σαλέπι που κουβαλάει με το μηχανάκι του. Το παραδοσιακό αυτό ρόφημα με τις θεραπευτικές ιδιότητες που κάποτε αποτελούσε αγαπημένη χειμωνιάτικη συνήθεια των Γιαννιωτών.
Σήμερα ο κ. Δημήτριος Χαρίσης είναι ο τελευταίος επαγγελματίας του είδους στην πόλη. Κάνει αυτή τη δουλειά εδώ και μία δεκαετία περίπου. Κάθε πρωί, απ’ τα μέσα του Οκτώβρη και μέχρι τα τέλη Απριλίου «οργώνει» τις γειτονιές και τους δρόμους των Ιωαννίνων πουλώντας σε καταστήματα και περαστικούς ζεστό, γνήσιο σαλέπι που το φτιάχνει ο ίδιος και είναι ό,τι πρέπει για όσους υποφέρουν από κρύωμα, για εκείνους που έχουν τον λαιμό τους, αλλά και για το στομάχι!
Βροχή, κρύο, χιόνι, τίποτε δεν σταματάει τον «Μητσάρα», που για να εξασφαλίσει το μεροκάματο, πρέπει ανεξαρτήτως συνθηκών να κάνει καθημερινά το συνηθισμένο του δρομολόγιο στην πόλη. Αυτή η δυσκολία του επαγγέλματος είναι πιθανώς και η αιτία που αποθαρρύνει τους νέους απ’ το να ασχοληθούν μ’ αυτό. «Οι νέοι δεν ανακατεύονται με τέτοιες ιστορίες», τονίζει ο κ. Χαρίσης μιλώντας στον «Π.Λ.» για την ξεχωριστή αυτή δουλειά που έχει επιλέξει.
ΑΠΟ ΒΟΛΒΟΥΣ ΛΟΥΛΟΥΔΙΟΥ
Το σαλέπι παρασκευάζεται από τους βολβούς ενός λουλουδιού το οποίο φύεται σε σκιερά μέρη και κοντά σε νερό. Πρόκειται για μία ορχιδέα, το «σερνικοβότανο», όπως είναι γνωστή στην περιοχή μας. Σύμφωνα με τον κ. Χαρίση υπάρχουν 15 περίπου είδη αυτού του λουλουδιού, όμως ο ίδιος επιλέγει να μαζεύει τρία απʼ αυτά από την περιοχή του Ζαγορίου. «Δεν τα βρίσκεις εύκολα, θέλει ψάξιμο. Και όταν βρεις το λουλούδι, πρέπει να σκάψεις για να βγάλεις το βολβό», όπως λέει.
Ο ίδιος φτιάχνει το σαλέπι βράζοντας τους βολβούς με λίγη ζάχαρη κάθε πρωί, από τις 5:30 περίπου και στις 7:30 ξεκινάει την διαδρομή του που κρατάει ως το μεσημέρι.
ΠΟΙΟΙ ΠΙΝΟΥΝ ΣΑΛΕΠΙ…
Ποιοι όμως είναι εκείνοι που πίνουν σήμερα το παραδοσιακό αυτό ρόφημα; Πρόκειται κυρίως για Γιαννιώτες από 50 ετών και πάνω, όπως λέει ο «Μητσάρας», οι οποίοι το ήξεραν από παλιά. Οι νέοι δεν το ξέρουν και προτιμούν άλλα ροφήματα όπως ο καφές. Ωστόσο, έχει αποκτήσει τελευταία και κάμποσους νεαρούς πελάτες που έτυχε να δοκιμάσουν μία φορά το σαλέπι και το έχουν κάνει συνήθεια. «Όταν με βλέπουν στο δρόμο μου φωνάζουν από μακριά, Μητσάρα σταμάτα, θέλουμε σαλέπι», λέει γελώντας.
ΣΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ
Σταθερή πελατεία του, σε καθημερινή βάση οι ντόπιοι καταστηματάρχες, 50 περίπου στον αριθμό, οι οποίοι περιμένουν κάθε πρωί στο μαγαζί το σαλέπι τους. Μετά τους μόνιμους πελάτες ο κ. Χαρίσης ξεκινά το δρομολόγιο σε κεντρικά σημεία της πόλης, απ’ την Καλούτσιανη και την Αρχιεπ. Μακαρίου, στην πλατεία Πάργης τη Ν. Ζέρβα, την Αβέρωφ, την Παπανδρέου την Ανεξαρτησίας και φτάνει ως την Λιμνοπούλα! Όλα αυτά με πρόγραμμα. Στο Γυαλί Καφενέ, για παράδειγμα, τον βρίσκει κανείς κάθε μέρα 12 με 12:15 το μεσημέρι!
Βέβαια, σήμερα σαλέπι πουλάνε και τα σούπερ μάρκετ και είναι αρκετοί εκείνοι που φτιάχνουν πλέον στο σπίτι τους, όμως η ποιότητά του δεν είναι ίδια με το γνήσιο ρόφημα του «Μητσάρα», το οποίο, σημειωτέον, κοστίζει λιγότερο από έναν καφέ: Μόλις 1,5 ευρώ!
ΩΦΕΛΙΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Αξίζει να σημειωθεί ότι το σαλέπι είναι ένα ρόφημα ιδιαίτερα πλούσιο σε συστατικά όπως το ασβέστιο, ο φώσφορος και το άμυλο και σ’ αυτά οφείλονται οι καταπραϋντικές του ιδιότητες έναντι του κρυώματος αλλά και παθήσεων του στομάχου. Εκτός των παραπάνω, λέγεται ότι ενισχύει επίσης και την μνήμη! Οι παλιοί Γιαννιώτες που ξέρουν, προτιμούν να τους το σερβίρει πασπαλισμένο μ
ε πικάντικη πιπερόριζα (τζίντζερ). Οι νεότεροι επιλέγουν συνήθως την κανέλλα.
ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ
Ο κ. Χαρίσης είχε καφενείο παλιά. Κάποια στιγμή κουράστηκε κι άρχισε να σκέφτεται τι άλλο μπορεί να κάνει για να βγάλει τα προς το ζην. Θυμήθηκε το σαλέπι που έπινε στα διαλείμματα του σχολείου, όταν, ενώ πήγαινε στο δημοτικό κι έπειτα στο γυμνάσιο έρχονταν οι σαλεπιτζήδες εκεί και πουλούσαν στους μαθητές. Έτσι το αποφάσισε! Τα καλοκαίρια που δεν κάνει αυτή τη δουλειά, αναζητά σε άλλες ασχολίες το μεροκάματο.
ΣΤΑ ΠΑΛΙΑ ΓΙΑΝΝΙΝΑ
Δεκαετίες πριν, όταν ο καφές δεν ήταν τόσο διαδεδομένος, το σαλέπι ήταν αγαπημένο ρόφημα των Γιαννιωτών τους χειμερινούς μήνες. Το έπιναν κυρίως πρωί, στην αγορά για να ζεσταθούν, οι ντόπιοι καταστηματάρχες αλλά και πολύς κόσμος που κυκλοφορούσε έξω κι έπεφτε πάνω σε κάποιον από τους πολλούς σαλεπιτζήδες της εποχής. Υπήρχαν μάλιστα και μαγαζιά (γαλατάδικα, καφενεία κ.α.) που σέρβιραν εκείνη την εποχή το σαλέπι.
«Μητσάρας», ο τελευταίος των σαλεπιτζήδων στα Γιάννινα
Σερβίρει το παραδοσιακό ρόφημα σ’ εκείνους που ξέρουν!
Γράφει: Κώστας Αγόρης στον ΠΡΩΙΝΟ ΛΟΓΟ των Ιωαννίνων
Οι φίλοι και οι πελάτες του τον ξέρουν ως «Μητσάρα»! Έτσι τον φωνάζουν στο δρόμο για να σταματήσει και να πάρουν το αχνιστό σαλέπι που κουβαλάει με το μηχανάκι του. Το παραδοσιακό αυτό ρόφημα με τις θεραπευτικές ιδιότητες που κάποτε αποτελούσε αγαπημένη χειμωνιάτικη συνήθεια των Γιαννιωτών.
Σήμερα ο κ. Δημήτριος Χαρίσης είναι ο τελευταίος επαγγελματίας του είδους στην πόλη. Κάνει αυτή τη δουλειά εδώ και μία δεκαετία περίπου. Κάθε πρωί, απ’ τα μέσα του Οκτώβρη και μέχρι τα τέλη Απριλίου «οργώνει» τις γειτονιές και τους δρόμους των Ιωαννίνων πουλώντας σε καταστήματα και περαστικούς ζεστό, γνήσιο σαλέπι που το φτιάχνει ο ίδιος και είναι ό,τι πρέπει για όσους υποφέρουν από κρύωμα, για εκείνους που έχουν τον λαιμό τους, αλλά και για το στομάχι!
Βροχή, κρύο, χιόνι, τίποτε δεν σταματάει τον «Μητσάρα», που για να εξασφαλίσει το μεροκάματο, πρέπει ανεξαρτήτως συνθηκών να κάνει καθημερινά το συνηθισμένο του δρομολόγιο στην πόλη. Αυτή η δυσκολία του επαγγέλματος είναι πιθανώς και η αιτία που αποθαρρύνει τους νέους απ’ το να ασχοληθούν μ’ αυτό. «Οι νέοι δεν ανακατεύονται με τέτοιες ιστορίες», τονίζει ο κ. Χαρίσης μιλώντας στον «Π.Λ.» για την ξεχωριστή αυτή δουλειά που έχει επιλέξει.
ΑΠΟ ΒΟΛΒΟΥΣ ΛΟΥΛΟΥΔΙΟΥ
Το σαλέπι παρασκευάζεται από τους βολβούς ενός λουλουδιού το οποίο φύεται σε σκιερά μέρη και κοντά σε νερό. Πρόκειται για μία ορχιδέα, το «σερνικοβότανο», όπως είναι γνωστή στην περιοχή μας. Σύμφωνα με τον κ. Χαρίση υπάρχουν 15 περίπου είδη αυτού του λουλουδιού, όμως ο ίδιος επιλέγει να μαζεύει τρία απʼ αυτά από την περιοχή του Ζαγορίου. «Δεν τα βρίσκεις εύκολα, θέλει ψάξιμο. Και όταν βρεις το λουλούδι, πρέπει να σκάψεις για να βγάλεις το βολβό», όπως λέει.
Ο ίδιος φτιάχνει το σαλέπι βράζοντας τους βολβούς με λίγη ζάχαρη κάθε πρωί, από τις 5:30 περίπου και στις 7:30 ξεκινάει την διαδρομή του που κρατάει ως το μεσημέρι.
ΠΟΙΟΙ ΠΙΝΟΥΝ ΣΑΛΕΠΙ…
Ποιοι όμως είναι εκείνοι που πίνουν σήμερα το παραδοσιακό αυτό ρόφημα; Πρόκειται κυρίως για Γιαννιώτες από 50 ετών και πάνω, όπως λέει ο «Μητσάρας», οι οποίοι το ήξεραν από παλιά. Οι νέοι δεν το ξέρουν και προτιμούν άλλα ροφήματα όπως ο καφές. Ωστόσο, έχει αποκτήσει τελευταία και κάμποσους νεαρούς πελάτες που έτυχε να δοκιμάσουν μία φορά το σαλέπι και το έχουν κάνει συνήθεια. «Όταν με βλέπουν στο δρόμο μου φωνάζουν από μακριά, Μητσάρα σταμάτα, θέλουμε σαλέπι», λέει γελώντας.
ΣΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ
Σταθερή πελατεία του, σε καθημερινή βάση οι ντόπιοι καταστηματάρχες, 50 περίπου στον αριθμό, οι οποίοι περιμένουν κάθε πρωί στο μαγαζί το σαλέπι τους. Μετά τους μόνιμους πελάτες ο κ. Χαρίσης ξεκινά το δρομολόγιο σε κεντρικά σημεία της πόλης, απ’ την Καλούτσιανη και την Αρχιεπ. Μακαρίου, στην πλατεία Πάργης τη Ν. Ζέρβα, την Αβέρωφ, την Παπανδρέου την Ανεξαρτησίας και φτάνει ως την Λιμνοπούλα! Όλα αυτά με πρόγραμμα. Στο Γυαλί Καφενέ, για παράδειγμα, τον βρίσκει κανείς κάθε μέρα 12 με 12:15 το μεσημέρι!
Βέβαια, σήμερα σαλέπι πουλάνε και τα σούπερ μάρκετ και είναι αρκετοί εκείνοι που φτιάχνουν πλέον στο σπίτι τους, όμως η ποιότητά του δεν είναι ίδια με το γνήσιο ρόφημα του «Μητσάρα», το οποίο, σημειωτέον, κοστίζει λιγότερο από έναν καφέ: Μόλις 1,5 ευρώ!
ΩΦΕΛΙΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Αξίζει να σημειωθεί ότι το σαλέπι είναι ένα ρόφημα ιδιαίτερα πλούσιο σε συστατικά όπως το ασβέστιο, ο φώσφορος και το άμυλο και σ’ αυτά οφείλονται οι καταπραϋντικές του ιδιότητες έναντι του κρυώματος αλλά και παθήσεων του στομάχου. Εκτός των παραπάνω, λέγεται ότι ενισχύει επίσης και την μνήμη! Οι παλιοί Γιαννιώτες που ξέρουν, προτιμούν να τους το σερβίρει πασπαλισμένο μ
ε πικάντικη πιπερόριζα (τζίντζερ). Οι νεότεροι επιλέγουν συνήθως την κανέλλα.ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ
Ο κ. Χαρίσης είχε καφενείο παλιά. Κάποια στιγμή κουράστηκε κι άρχισε να σκέφτεται τι άλλο μπορεί να κάνει για να βγάλει τα προς το ζην. Θυμήθηκε το σαλέπι που έπινε στα διαλείμματα του σχολείου, όταν, ενώ πήγαινε στο δημοτικό κι έπειτα στο γυμνάσιο έρχονταν οι σαλεπιτζήδες εκεί και πουλούσαν στους μαθητές. Έτσι το αποφάσισε! Τα καλοκαίρια που δεν κάνει αυτή τη δουλειά, αναζητά σε άλλες ασχολίες το μεροκάματο.
ΣΤΑ ΠΑΛΙΑ ΓΙΑΝΝΙΝΑ
Δεκαετίες πριν, όταν ο καφές δεν ήταν τόσο διαδεδομένος, το σαλέπι ήταν αγαπημένο ρόφημα των Γιαννιωτών τους χειμερινούς μήνες. Το έπιναν κυρίως πρωί, στην αγορά για να ζεσταθούν, οι ντόπιοι καταστηματάρχες αλλά και πολύς κόσμος που κυκλοφορούσε έξω κι έπεφτε πάνω σε κάποιον από τους πολλούς σαλεπιτζήδες της εποχής. Υπήρχαν μάλιστα και μαγαζιά (γαλατάδικα, καφενεία κ.α.) που σέρβιραν εκείνη την εποχή το σαλέπι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου